Εφηβεία: το φάντασμα που στοιχειώνει γονείς και εκπαιδευτικούς.

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία αλλά και τις εμπειρικές μας γνώσεις, η ανθρώπινη ζωή χωρίζεται σε στάδια όπως η βρεφική ηλικία, η παιδική, η προεφηβεία, η εφηβεία και η ενήλικη ζωή.

Το κάθε στάδιο έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, ανάλογα και με τα στοιχεία που εκλαμβάνουμε από το περιβάλλον μας. Ακόμα, είναι πολύ η σημαντική η μετάβαση από το ένα στάδιο στο άλλο – οι λεγόμενες μεταβατικές περίοδοι στη ζωή που καλούμαστε ουσιαστικά να αφήσουμε κομμάτια του εαυτού μας πίσω και να συνεχίσουμε να οδεύουμε, αποκτώντας όμως νέες αντιλήψεις και εμπειρίες.
Αυτά τα στάδια πολύ συχνά δεν έχουν σαφή όρια, αλλά μπορεί να ενυπάρχουν στοιχεία στην παρούσα μας κατάσταση από προηγούμενα στάδια, τα οποία είτε τα αναγνωρίζουμε είτε όχι.

Σε γενικές γραμμές θεωρείται “υγιές” να αναγνωρίζουμε στον εαυτό μας τυχόν κατάλοιπα από προηγούμενα στάδια της ζωής μας, θετικά και αρνητικά, στα πλαίσια μιας επιθυμητής αυτογνωσίας.

Ακόμα, ο τρόπος που μαθαίνουμε να διαχειριζόμαστε τις μεταβατικές περιόδους της ζωής μας, είναι ζήτημα πολυεπίπεδης εκπαίδευσης και φυσικά πλαισίου λειτουργίας: όταν το πλαίσιο είναι ασφαλές, εκεί έχουμε τη δυνατότητα και να “εκπαιδευτούμε”, με την έννοια της αναγνώρισης των θετικών και αρνητικών στοιχείων του χαρακτήρα μας, στη διαδικασία της αυτογνωσίας που προαναφέρθηκε.

Ένα από αυτά τα στάδια είναι και η εφηβεία, η οποία δείχνει τα πρώτα της χαρακτηριστικά σε ηλικία 11-13 ετών και ολοκληρώνεται στα 15-17 μας έτη. Όπως όλα τα στάδια της ανάπτυξής μας, και αυτό είναι πολυπαραγωντικό και πολυεπίπεδο και σε επίπεδο βιώματος αλλά και ανάλυσης. Συχνά, η εφηβεία προβληματίζει και αναστατώνει τους ενήλικες, με πολλές προεκτάσεις και αποτελέσματα, τα οποία ενδέχεται να είναι και επικίνδυνα τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και για τους γύρω του, κυριολεκτικά “φέρνοντας τα πάνω-κάτω”, και επηρεάζοντας τους άμεσα εμπλεκόμενους, δηλαδή τις παρέες των συνομήλικων, γονείς- οικογένεια και εκπαιδευτικούς.

Κι εμείς οι ίδιοι έχουμε πιθανώς εμπλακεί σαν έφηβοι, σα γονείς, σαν εκπαιδευτικοί σε αυτή τη μεταβατική περίοδο και συχνά μας προβληματίζει: οι γονείς ζητούν τη βοήθεια του σχολείου και του εκπαιδευτικού προσωπικού και οι εκπαιδευτικοί, έχοντας δοκιμάσει πολλές μεθόδους, δυσκολεύονται να διαχειριστούν την έφηβη τάξη.

Από αυτή την πραγματικότητα προκύπτει μια σειρά ερωτημάτων, κάποια από τα οποία θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε:

• Τελικά φταίει κάποιος; Κι αν ναι, ποιός;
• Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς οι ίδιοι (γονείς και εκπαιδευτικοί) για τα έφηβα παιδιά και μαθητές;
• Μήπως η αντίδραση του έφηβου σχετίζεται άμεσα και με τη δική μας αντίδραση;
• Υπάρχει διέξοδος και λύση όταν κάποια κατάσταση είναι επικίνδυνη; (π.χ. ναρκωτικά, ακραίες συμπεριφορές, επιθετικότητα)

Τελικά φταίει κάποιος; Κι αν ναι, ποιός;

Όπως είπαμε και στην εισαγωγή, η εφηβεία είναι περίοδος μετάβασης. Στο πρώτο ερώτημα, αν ρωτήσουμε τους άμεσα εμπλεκόμενους, οι απαντήσεις είναι αναμενόμενες και συχνά παρατηρούμε, εν μέρει, ο ένας να κατηγορεί τον άλλο. Αν ρωτήσουμε τους εκπαιδευτικούς, θα μας πουν: “Φυσικά και δε φταίει το παιδί, φταίει η οικογένεια, από εκεί προέρχονται όλα”, συνεχίζοντας “Έχουμε κάνει προσπάθειες σύνδεσης με την οικογένεια, δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε εύκολα”, “δεν μιλούν τη γλώσσα”, “δεν τους βρίσκουμε στα τηλέφωνα”, “τους έχουμε καλέσει και δεν έρχονται”, “δουλεύουν και δεν μπορούν καθόλου να έρθουν στο σχολείο να μιλήσουμε”.

Απευθυνόμενοι στους γονείς που αναζητούν βοήθεια, μας λένε “Η οικογένεια είναι πολύ σημαντική, αλλά και το σχολείο δεν πρέπει να κάνει κάτι;”, “Το παιδί μου είναι αδικημένο, έχει βελτιωθεί η συμπεριφορά του και δεν του το αναγνωρίζουν”, “Ο τάδε καθηγητής/τρια το έχει βάλει στο μάτι”, “Δεν έχουμε πολύ χρόνο με το παιδί, πρέπει και οι δύο γονείς να δουλεύουμε, άλλωστε έχει μεγαλώσει τώρα”, “Σας παρακαλούμε να κάνουμε κάτι μαζί, η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο”.

Απευθυνόμενοι στο παιδί, το οποίο αναζητεί βοήθεια και κατανόηση της συμπεριφοράς του, θα μας εξηγήσει “Όλη την ώρα με πειράζουν”, “Δεν αναγνωρίζουν την προσπάθειά μου”, “Δεν μπορώ να διαβάσω, βαριέμαι στο μάθημα”, “Μου είπαν να το κάνω (μια ακραία συμπεριφορά), αν είμαι μάγκας”, “Φοβάμαι”, “Οι γονείς μου δεν με καταλαβαίνουν”.
Βλέπουμε λοιπόν, αναλογιζόμενοι όλες τις πλευρές, ότι δεν έχει νόημα να κατηγορήσουμε ο ένας τον άλλον, γιατί πολύ απλά κανένας δε φταίει. Για την ακρίβεια, όλοι έχουν κάποιο δίκιο.

Το πιο σημαντικό είναι να κατανοήσουμε όλες τις πλευρές ώστε να μπορέσουμε να διαχειριστούμε τις καταστάσεις που προκύπτουν μέσω της εφηβείας, κι αυτό από μόνο του θα συμβάλλει σε ένα ασφαλές πλαίσιο λειτουργίας για τον έφηβο και την έφηβη.

Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς οι ίδιοι (γονείς και εκπαιδευτικοί) για τα έφηβα παιδιά και μαθητές;

Στο δεύτερο ερώτημα, έχουμε ξεκινήσει ήδη να απαντάμε. Η κατανόηση εκ μέρους των γονιών και των εκπαιδευτικών είναι το πρώτο σκαλοπάτι σε αυτή την προσπάθεια. Πρακτικά, η κατανόηση μπορεί να επιτευχθεί με απλές τεχνικές, όπως το έναυσμα για επικοινωνία και η ενεργητική ακρόαση, η ενσυναίσθηση. Δηλαδή, σταματάμε να σκεφτόμαστε για λίγο, προκειμένου να ακούσουμε τον άλλο, και δινόμαστε σχεδόν ολοκληρωτικά σε αυτή την ακρόαση, αφουγκραζόμαστε.

Η ενεργητική ακρόαση περιλαμβάνει και την παρατήρηση: συζητάμε, αφήνουμε το παιδί να μιλήσει, δεν το διακόπτουμε (όπως και δεν του επιτρέπουμε ευγενικά να μας διακόπτει και αυτό) και παρατηρούμε τα λεγόμενά του, τη βαθύτητα που ενδεχομένως να έχουν και να μην εισακούονται όλο αυτόν τον καιρό, το συναίσθημά του, το σώμα του και τα μάτια του.

Μας δίνεται η ευκαιρία ως ενήλικοι, να διαμορφώσουμε ένα ασφαλές πλαίσιο επικοινωνίας, με όρια, μέσα στο οποίο μπορεί ο έφηβος να ξεδιπλωθεί χωρίς να απειλείται. Φυσικά αυτό είναι μια δυναμική διαδικασία και δεν ολοκληρώνεται σε μια φορά συζήτησης, αλλά σε μια συνεχόμενη διαδικασία, όποτε το παιδί ή κι εμείς το έχουμε ανάγκη. Και το σημαντικότερο από όλα είναι αυτή η επικοινωνία και ο ασφαλής δεσμός και πλαίσιο λειτουργίας να χτιστεί πριν την κρίσιμη στιγμή, ως το καλύτερο μέσο πρόληψης, η οποία πραγματικά μπορεί να σώσει ζωές.

Μήπως η αντίδραση σχετίζεται άμεσα και με μας τους ίδιους;

Σε αυτό το σημείο περνάμε στο τρίτο ερώτημά μας, αναλογιζόμενοι αν η αντίδραση των μαθητών σχετίζεται κάπως και με εμάς τους ίδιους, για παράδειγμα σε ένα καβγά / τσακωμό. Συχνά οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί είναι συγκλονισμένοι, γιατί δοκιμάζουν πολλούς τρόπους διαχείρισης των καταστάσεων, συχνά με την εξής σειρά: “στην αρχή τον/την πήρα με το καλό, αλλά δεν είδα βελτίωση. Όταν ξεκίνησα να είμαι περισσότερο αυστηρός/ή τα πράγματα έγιναν χειρότερα, χάσαμε κάθε επικοινωνία”.

Μια κυρίαρχη διαφορά μεταξύ εφήβων και ενηλίκων είναι η εμπειρία που κατέχουν οι ενήλικες, την οποία οι έφηβοι φύσει δεν κατέχουν.

Ως ενήλικες λοιπόν συχνά έχουμε παρατηρήσει ότι όταν αδιαφορούμε σε μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά αυτή συχνά φθίνει. Όταν λοιπόν κατά τη διάρκεια ενός τσακωμού, ο έφηβος είναι θυμωμένος και εμείς αναγνωρίζουμε αυτό του το συναίσθημα αλλά δε μας παρασέρνει σε αυτό, το συναίσθημα τείνει να φθίνει. Εάν νευριάσουμε, μπαίνουμε κι εμείς σε αυτό το “συναισθηματικό ποτάμι” και είναι πολύ δύσκολο να βγούμε από αυτό.

Όμως, επειδή όπως προείπαμε είμαστε ενήλικες, έχουμε την εμπειρία να επιλέξουμε να μην εμπλακούμε συναισθηματικά με το θυμό εκείνης της στιγμής. Και ως “δάσκαλοι” των παιδιών μας είτε αυτοί είναι οι μαθητές μας είτε είναι τα παιδιά μας, οφείλουμε να σταθούμε στην όχθη, χωρίς φυσικά να τα αφήσουμε μόνα τους να “βγάλουν άκρη”. Τα συντροφεύουμε σε αυτά τα σύντομα “ταξίδια” θυμού αλλά τους δείχνουμε με τον τρόπο μας ότι θα επικοινωνήσουμε όταν ηρεμήσει και καταλαγιάσει το έντονο συναίσθημα. Ότι είμαστε δίπλα τους σε ότι χρειαστούν. Γιατί ότι και να γίνει, θα είναι τα παιδιά μας – το αίμα μας- ή τα διανοητικά παιδιά μας – ως εκπαιδευτικοί και καθηγητές-.

Υπάρχει διέξοδος και λύση όταν κάποια κατάσταση είναι επικίνδυνη; (π.χ. ναρκωτικά, ακραίες συμπεριφορές, επιθετικότητα)

Ερχόμαστε στο τέταρτο και αρκετά σημαντικό ερώτημα: Μπορούμε να σώσουμε την κατάσταση όταν αυτή έχει φτάσει στο απροχώρητο; Συντόμως η απάντηση είναι ναι, λογικά μπορούμε. Δυστυχώς όμως κάποιες φορές είναι αδύνατο να σώσουμε την κατάσταση ειδικά όταν έχει οδηγηθεί σε πραγματικά επικίνδυνα μονοπάτια. Ειδικά όταν μια κατάσταση είναι τεταμένη, οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές και κάποια ενέργειά μας ενδέχεται να έχει αρνητικές προεκτάσεις.

Ακόμα, κάθε κατάσταση είναι ξεχωριστή, όπως και τα άτομα που πρωταγωνιστούν σε αυτή. Δεν υπάρχει λοιπόν κάποια πανάκεια για τις προβληματικές καταστάσεις στις οποίες έχει εμπλακεί ένας έφηβος ή μια έφηβη, σίγουρα όμως το να σταθούμε δίπλα στο παιδί και μαθητή όπως περιγράφηκε σε προηγούμενο ερώτημα, αρχικά χωρίς να κρίνουμε, έτοιμοι να ακούσουμε.

Ο τρόπος με τον οποίο θα διαχειριστούμε μια έκτακτη κατάσταση εξαρτάται άμεσα απο τον τρόπο που έχουμε μάθει μέχρι τώρα να επικοινωνούμε με το άτομο, την σχέση εμπιστοσύνης που έχουμε χτίσει, τον ασφαλή δεσμό, τα έως τώρα πλαίσια λειτουργίας και τα όρια. Με λίγα λόγια, στην έκτακτη κατάσταση, χωρίς να έχουμε κάνει πρόληψη, οι δυσκολίες είναι πραγματικά μεγάλες. Ακόμα, το ότι έχουμε κάνει πρόληψη στην οικογένειά μας, στην τάξη μας και γενικότερα στις σχέσεις μας δε σημαίνει ότι δε θα εμφανιστεί μια απρόβλεπτη κατάσταση στο μέλλον. Απλά θα είμαστε πιο έτοιμοι να την αντιμετωπίσουμε, αφού θα έχουμε “θωρακιστεί” από νωρίς.

Παρακάτω παραθέτουμε ένα σύντομο παράδειγμα – διάλογο που μπορεί να κλονίσει ένα οικογενειακό σύστημα. Έχει σημασία να συγκεντρωθούμε στον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεται η μητέρα.

Παράδειγμα οικογένειας που έχει λειτουργήσει με πρόληψη

“ Έβλεπα ότι ο Σ. εδώ και καιρό φερόταν περίεργα. Ποτέ δεν ήταν άριστος μαθητής αλλά εγώ και ο πατέρας του προσπαθούσαμε πάντα για το καλύτερο, κυρίως το παιδί να έχει μια σωστή συμπεριφορά προς τα εμάς και προς την κοινωνία. Από την αρχή της χρονιάς είχε αλλάξει η συμπεριφορά του. Γυρνούσε αργά στο σπίτι και έχανε τις πρώτες ώρες στο σχολείο, σχεδόν κάθε μέρα. Μερικές φορές έκανε κοπάνα από το φροντιστήριο αλλά πάντα το ήξερα από τον ίδιο πριν με ενημερώσουν οι καθηγητές του. Ευτυχώς έχουμε χτίσει μια καλή σχέση τόσα χρόνια, συζητάμε πολύ και μου εκμυστηρεύεται πολλά. Μπορεί να έχουμε τα ξεσπάσματά μας αλλά πάντα νιώθει ασφάλεια και γυρνάει σε εμάς, στο σπίτι μας. Πριν από μια εβδομάδα τον ρώτησα:

– Συμβαίνει κάτι; Όλα καλά; (έναυσμα για επικοινωνία)
– Ναι όλα καλά!
– Σε βλέπω να φέρεσαι λίγο περίεργα τον τελευταίο καιρό, γι’αυτό σε ρωτάω.
– Ναι μαμά, όλα καλά, μην ανησυχείς. Απλά τώρα τελευταία κάνουμε παρέα με τους … και περνάμε πολύ ωραία! Είναι καλά παιδιά. Επειδή περνάμε ωραία γι’αυτό και αργώ να γυρίσω το βράδυ στο σπίτι.
– Το ξέρεις ότι μπορείς να μου πεις το οτιδήποτε σε προβληματίζει. (ασφαλές πλαίσιο επικοινωνίας που έχει ήδη χτιστεί)
– Ναι μαμά, σε ευχαριστώ πολύ!
– Να σου πω κι εγώ λοιπόν κάτι που με προβληματίζει. Είναι οι απουσίες σου στο σχολείο. Το ξέρω ότι περνάτε ωραία, αλλά νομίζω ότι πρέπει να είσαι σωστός και στο μαθητικό σου ρόλο. Έλα να το συζητήσουμε.
– Ναι το ξέρω, το έχω σκεφτεί κι εγώ! Αλλά τι να κάνω, είναι η πρώτη φορά που νιώθω τόσο ωραία μέσα σε μια παρέα, και δεν μπορώ να τους αφήσω και να φύγω νωρίς. Θα με πουν και φλώρο! (η επιρροή των συνομήλικων)
– Ωραία, να βρούμε κάποια μέση λύση. Σου έχω κάποιες προτάσεις προς συζήτηση, τι λες να τις ακούσεις; (ή “δώσε μου λίγο χρόνο να σκεφτώ…”). Έτοιμος να ακούσεις;
– Ναι αμέ, για πες…
– Εγώ προτείνω να βγαίνετε μαζί Παρασκευή και Σάββατο που τις επόμενες μέρες δεν έχετε σχολείο, αλλά να μου στέλνεις ένα μήνυμα για το που είστε και αν είναι όλα καλά. Φυσικά δεν μπορείς να γυρίσεις στις 3 το πρωί όπως μου έκανες τις προάλλες! Τις άλλες μέρες είτε να βγαίνεις με όριο, δηλαδή στις 10μμ θα είσαι στο σπίτι για να μπορείς να ξεκουράζεσαι ή να έρχονται οι φίλοι σου εδώ. Μπορείτε να κάθεστε στο δωμάτιό σου. Αυτά προτείνω εγώ, εσύ τι λες;
–Δεν ξέρω, καλό ακούγεται. Αλλά να έρθουν και στο σπίτι μας… Δεν ξέρω…
–… ( αφήνει το παιδί να μιλήσει, το παρατηρεί, κάνει ενεργητική ακρόαση, σιωπά. Γιατί το παιδί δεν θέλει να φέρει τους φίλους του στο σπίτι; )
–Εχμ, μαμά… Δεν ξέρω…
–Πες μου, Σ. Σε ακούω, είμαι εδώ για σένα. Ξέρεις πως ό,τι και να μου πεις θα προσπαθήσουμε να το λύσουμε μαζί. Είμαι δίπλα σου. (ενεργητική ακρόαση, ασφαλής δεσμός, επικοινωνία)
–Δεν μπορώ να το πω… Ε, πώς να στο πω τώρα…
– …
– Το ξέρεις ότι καπνίζω λίγο, πάντα εκτός σπιτιού.
– Ναι Γ., το γνωρίζω και το έχουμε συζητήσει αρκετά.
– Απλά ο Γ. και ο Ν. που είναι αδέρφια, να τώρα έχει έρθει κι ένας ξάδερφός τους για 2 εβδομάδες και κάνουμε παρέα. Μας πρότεινε να δοκιμάσουμε μαριχουάνα και το κάναμε.
–Πότε περίπου συνέβη αυτό, Γ. μου; (προσεγγίζει το παιδί με αγάπη, δεν φορτίζεται συναισθηματικά / δε το δείχνει παρόλο το ακραίο που άκουσε, προσπαθεί να συγκρατηθεί)
–Πριν από 10 μέρες περίπου.
–Και; (η μητέρα παρόλη την μεγάλη φόρτιση δεν μιλάει. Ξέρει ότι είναι καλύτερο να μιλήσει όταν η ίδια ηρεμήσει)
–Και μας άρεσε, και κάνουμε σχεδόν κάθε βράδυ. Εγώ δεν κάνω κάθε φορά αλλά δοκίμασα πολλές φορές.
–Ξέρεις ότι πρέπει να προσέχεις, σωστά; Έχουμε μιλήσει για τις εξαρτήσεις γενικότερα, όπως και για το τσιγάρο και για το αλκοόλ. Είναι πολύ εύκολο να περάσεις από τη δοκιμή στη χρήση και μετά στην κατάχρηση. (έχει γίνει ήδη πρόληψη, έχουν συζητήσει για τις εξαρτήσεις γενικότερα)
– (αρχίζει και κλαίει)
– Αγάπη μου γιατί κλαίς; Είπαμε είμαστε μαζί σε ότι και να γίνει. (υπενθύμιση του ασφαλούς πλαισίου της οικογένειας)
–Μαμά φοβάμαι, μάλλον έχω περάσει στην χρήση, δεν είμαι απλά στη δοκιμή. (αναγνωρίζει το συναίσθημά του και έχει αυτογνωσία, γνωρίζει τη συνέπεια των πράξεων του)
–Μη φοβάσαι, είμαστε μαζί, θα βρούμε λύση. (λειτουργία ασφαλή δεσμού)
–Σ ’αγαπώ πολύ μαμά!
–Κι εγώ Γ. μου! (Αγκαλιάζονται, έκφραση συναισθημάτων)
…”

Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε στο συγκεκριμένο παράδειγμα, πώς, άλλο είναι το σύμπτωμα (απουσίες στο σχολείο και βραδινές έξοδοι του μαθητή που τον αποδιοργανώνουν) και άλλο το πραγματικό πρόβλημα. Φανταστείτε μια οικογένεια που με βάσει αυτή τη φαινομενική συμπεριφορά βάζει τον μαθητή τιμωρία, μια εβδομάδα μέσα στο σπίτι, για να “μάθει” και να μην ξαναγυρίσει αργά. Ο μαθητής θα πληρώσει το τίμημα των πράξεων αλλά η οικογένεια δεν θα μάθει ποτέ ότι το παιδί τους έκανε χρήση ουσιών και οι πράξεις του μαθητή μετά την τιμωρία και σε σχέση με την εξάρτηση θα είναι αβέβαιες.
Οι ενδεχόμενες συνέπειες για την οικογένεια μπορεί να είναι και καταστροφικές. Είναι πιθανό το παιδί να αποκόψει κάθε επικοινωνία με την οικογένεια και να εμπλεχτεί σε ένα κύκλο εξαρτήσεων, δοκιμάζοντας συνεχώς ουσίες, καθώς θα ψάχνει για κάποια χρόνια, τι πραγματικά του λείπει.

Σε όλες τις περιπτώσεις είναι καλό να συμβουλευόμαστε κάποιον τρίτο, κάποιον επαγγελματία (π.χ. κοινωνικό λειτουργό, ψυχολόγο, εκπαιδευτικό) στο πρόσωπο του οποίου βρίσκουμε εμπιστοσύνη και μπορεί να μας δώσει εναλλακτικές για τον τρόπο με τον οποίο πρόκειται να κινηθούμε.
Συχνά δεν μπορούμε να δράσουμε μόνοι μας και χρειαζόμαστε μια δεύτερη ή τρίτη “οπτική”, επειδή ζώντας ένα πρόβλημα εμπλεκόμαστε με αυτό, και σε επίπεδο συναισθηματικό, όπου συχνά τα συναισθήματα διαστρεβλώνουν την αντικειμενική μας γνώση για την υπάρχουσα κατάσταση.

Μη διστάσετε λοιπόν να μοιραστείτε το βίωμα που σας προβληματίζει, με προσοχή πάντα, απευθυνόμενοι στα κατάλληλα άτομα. Αυτοί λοιπόν οι επαγγελματίες και τα άτομα, στους οποίους θα μιλήσετε πρέπει σίγουρα να είναι εχέμυθοι (επαγγελματικό απόρρητο) και αντικειμενικοί (μη εμπλοκή στο πρόβλημα): αυτά είναι κάποια ελάχιστα και πρώτα στοιχεία για μια καλή αρχή στην αντιμετώπιση μιας δύσκολης κατάστασης.

Κιουπελόγλου Γεωργία
Κοινωνική Λειτουργός